Os netos de Eloy

Contra 1930 Eloy Domínguez Veiga era un dos máis importantes empresarios do azulexo en España, cunha produción de vinte e catro millóns de pezas e máis de cincocentos traballadores. Gran parte da produción exportábase a área do Caribe e sur dos Estados Unidos. Moitas vivendas de California, Florida, Cuba e México revestíanse cos azulexos das fábricas do empresario guardés. A expansión empresarial vai completarse en 1934 coa adquisición en San Vicent del Raspeig (Alicante) dunha fábrica de cerámica que dedicará á fabricación de tellas e ladrillos.

No mes de xullo de 1936 Eloy Domínguez estaba de vacacións na Guarda. O comezo da Guerra Civil Española (1936-1939) e a pronta aliñación do territorio galego cos rebeldes, fixo que quedara illado da súa empresa, con todos os seus centros produtivos situados na zona fiel á legalidade da República Española. O empresario intentaría retomar a produción en Galicia, pero a súa solicitude para arrendar en 1938 a fábrica “Cerámicas La Caeyra” (vid. ficha 446) non prosperaría. Rematada a guerra, Domínguez acometerá a recuperación das fábricas levantinas e decidirá establecer unha nova fábrica de cerámica en Galicia.

Coa axuda de Ramón Diéguez Carlés, o dono da “Cerámica Celta” de Pontecesures (vid. ficha 390) terá en 1941 redactado o proxecto técnico para instalar en Catoira unha industria de fabricación de azulexos e pezas similares de pasta de porcelana. Solicitará tamén autorización para construír unha rampla embarcadoiro para o servizo da fábrica.

As dificultades da posguerra española farán que non poda comezar a fabricación ata o ano 1947, e que non poda rematar as instalacións fabrís ata finais de 1949. Na cheminea figuraría a inscrición de 1950. A nova empresa xirará co nome “Cerámica Domínguez del Noroeste, S.A.” (CEDONOSA) e rexistrará a marca comercial “Ely” para comercializar os seus produtos. Ao mesmo tempo, Domínguez agrupará as súas fábricas levantinas baixo a razón social “Cerámica Domínguez de Levante, S.A.” (CEDOLESA).

Eloy Domínguez Veiga morrería no mes de xuño de 1959. O seu fillo maior, Manuel Domínguez López, vai quedar ao fronte da fábrica de Catoira, mentres os outros dous o farán nas fábricas levantinas, Eloy en Manises e Celestino en Onda. A fábrica de Catoira vai especializarse na fabricación de gres (pasta de caolín cocida ata a vitrificación, uns 1.200 ?C) para tubaxes, mosaicos e refractarios, malia que fabricará tamén ladrillo e tellas.

A forte demanda que arrancara no decenio de 1960 e medrara nas décadas seguintes, fará que a comezos da década de 1990 se traslade a fabricación de material refractario para a industria cerámica e a industria siderúrxica a unha nova fábrica que se instala no polígono industrial de A Ran, en Cuntis. A finais dese mesmo decenio, a planta sería adquirida pola multinacional francesa “Imerys Kiln Furniture

No ano 2004 o grupo empresarial abre unha nova planta en Andorra (Teruel), baixo a razón social “Ferrogrés, S.L.”, pero xa no mes de febreiro do 2009, arrastrada pola crise da construción, abandonaba a produción e despedía aos 28 empregados. A caída levaría tamén por diante a fábrica de Catoira, que despedía no mes de marzo (tamén do 2009) aos seus 85 empregados.
Na imaxen Manuel, Maria Dolores e Jose Carlos, fillos de Marita e Manolo Dominguez o que durante tanto tempo mantuvo a empresa heredada do seu pai, de Eloy. Cedonosa, en Catoira

O Faiado da Memoria